جراحی اندوواسکولار چیست؟

جراحی اندوواسکولار یک روش درمانی کم تهاجمی است که برای درمان بیماری‌های عروقی، شامل آنوریسم‌ ها، انسدادهای شریانی و وریدی، و مشکلات دیگر مرتبط با عروق خونی استفاده می‌شود.

در این روش، پزشکان به جای باز کردن بدن بیمار، از کاتترها و ابزارهای کوچک از طریق برش‌ های کوچک یا دسترسی‌ های پوستی برای رسیدن به رگ‌های آسیب دیده استفاده می‌کنند.

این تکنیک با کمک فناوری‌ های پیشرفته تصویربرداری، مانند آنژیوگرافی، امکان هدایت دقیق ابزارها به محل مورد نظر را فراهم می‌ کند.

جراحی اندوواسکولار به دلیل عوارض کمتر، دوره بهبودی کوتاه‌ تر و کاهش خطرات مرتبط با جراحی باز، به یکی از روش‌ های محبوب در درمان بیماری‌ های عروقی تبدیل شده است.

این روش در دهه‌ های اخیر با توسعه فناوری‌ های نوین و ابزارهای پزشکی پیشرفته، به سرعت پیشرفت کرده است.

در ابتدا، این تکنیک بیشتر برای درمان آنوریسم‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما با گذشت زمان، کاربردهای گسترده‌ تری در درمان بیماری‌ های مختلف عروقی پیدا کرد.

امروزه جراحی اندوواسکولار جایگاه مهمی در جراحی مدرن دارد و به‌ عنوان یک گزینه اصلی برای بیمارانی که برای جراحی باز مناسب نیستند یا ترجیح می‌ دهند از روش‌ های کم تهاجمی بهره‌ مند شوند، شناخته می‌شود.

این تکنیک توانسته است با کاهش نیاز به بستری طولانی‌ مدت و عوارض جراحی، انقلابی در مدیریت بیماری‌ های عروقی ایجاد کند.

فرآیند انجام جراحی اندوواسکولار

فرآیند انجام جراحی اندوواسکولار به طور کلی با آماده سازی بیمار و ارزیابی شرایط او آغاز می شود.

ابتدا پزشک با استفاده از تصویربرداری‌ های پیشرفته مانند آنژیوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی، محل دقیق مشکل عروقی را شناسایی می کند.

بیمار معمولاً تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی قرار می گیرد و یک برش کوچک روی پوست ایجاد می شود تا دسترسی به رگ فراهم شود.

سپس یک کاتتر نازک و انعطاف پذیر از طریق این برش وارد عروق شده و با کمک فناوری تصویربرداری به سمت محل آسیب دیده هدایت می شود.

ابزارهای خاص مانند استنت، بالون یا مواد تزریقی نیز از طریق این کاتتر به محل مشکل منتقل می شوند.

در طول جراحی، پزشک از مانیتور برای مشاهده دقیق مسیر حرکت کاتتر و انجام مداخلات استفاده می کند.

پس از برطرف کردن مشکل، کاتتر از بدن خارج می شود و برش کوچک بسته می شود.

این روش کم تهاجمی است و به دلیل کاهش خونریزی، عفونت و درد پس از جراحی، اغلب بیماران می توانند به سرعت به فعالیت‌ های روزمره خود بازگردند.

فرآیند جراحی اندوواسکولار به مهارت پزشک و استفاده از ابزارهای پیشرفته وابسته است و نتایج موفقیت آمیز آن باعث شده که این روش به یکی از پرکاربردترین و ایمن ترین روش‌ ها در درمان بیماری‌ های عروقی تبدیل شود.

کاربردهای جراحی اندوواسکولار

این جراحی کاربرد های زیادی را برای درمان واریس پا شامل می شود.

درمان آنوریسم آئورت شکمی و قفسه‌سینه‌ای

یکی از مهم‌ترین کاربردهای جراحی اندوواسکولار، درمان آنوریسم‌ های آئورت است.

این بیماری زمانی رخ می‌ دهد که دیواره آئورت ضعیف شده و باعث ایجاد برآمدگی یا پارگی می‌شود.

در این روش، استنت گرافت (Stent Graft) از طریق کاتتر به داخل آئورت منتقل شده و در محل آنوریسم قرار داده می‌شود تا دیواره آئورت تقویت و جریان خون ایمن شود.

این روش کم تهاجمی جایگزینی مؤثر برای جراحی باز در درمان آنوریسم‌ ها است.

رفع انسدادهای شریانی و وریدی

جراحی اندوواسکولار در رفع انسداد عروق خونی، از جمله شریان‌ های محیطی و وریدهای عمقی، بسیار مؤثر است.

در این روش، بالون آنژیوپلاستی یا استنت‌ گذاری برای باز کردن شریان‌ های باریک یا مسدود شده استفاده می‌ شود.

این تکنیک به بهبود جریان خون و کاهش علائمی مانند درد، خستگی و محدودیت‌ های حرکتی کمک می‌ کند.

درمان بیماری‌های شریانی محیطی

بیماری شریانی محیطی که به دلیل تنگی یا انسداد شریان‌ های پا و دست رخ می‌دهد، با استفاده از جراحی اندوواسکولار قابل درمان است.

در این روش، پزشک با کمک ابزارهایی مانند کاتتر و بالون، انسداد عروق را برطرف کرده و علائم این بیماری، مانند درد هنگام راه رفتن یا زخم‌های پوستی ناشی از کاهش جریان خون، را کاهش می‌ دهد.

درمان ترومبوز ورید عمقی

ترومبوز ورید عمقی که به علت تشکیل لخته خون در وریدهای عمقی پا رخ می‌دهد، یکی دیگر از کاربردهای مهم جراحی اندوواسکولار است.

پزشک از تکنیک‌ هایی مانند ترومبکتومی (حذف لخته خون) یا استفاده از مواد دارویی تزریقی برای حل کردن لخته خون استفاده می‌ کند.

این روش از بروز عوارضی مانند آمبولی ریه جلوگیری می‌ کند.

مدیریت واریس و سایر بیماری‌های وریدی

درمان واریس و بیماری‌ های وریدی مرتبط، مانند نارسایی وریدی مزمن، با استفاده از جراحی اندوواسکولار امکان‌ پذیر است.

روش‌ هایی مانند ابلیشن با لیزر یا استفاده از مواد تزریقی برای بستن رگ‌ های عنکبوتی آسیب‌ دیده به کار گرفته می‌شوند.

این درمان‌ ها بدون نیاز به جراحی باز، علائم ظاهری و مشکلات ناشی از واریس را بهبود می‌ بخشند.

درمان سکته مغزی ایسکمیک

جراحی اندوواسکولار نقش حیاتی در درمان سکته مغزی ایسکمیک دارد.

این نوع سکته به دلیل انسداد یک رگ خونی در مغز رخ می‌ دهد.

پزشکان با استفاده از کاتتر و ابزارهایی مانند استنت رتریور (Stent Retriever)، لخته خون را از رگ مسدود شده خارج کرده و جریان خون به مغز را بازیابی می‌ کنند.

این روش اگر به موقع انجام شود، می‌تواند جان بیمار را نجات داده و از آسیب‌های مغزی جلوگیری کند.

ترمیم آسیب‌ های عروقی ناشی از تروما

در مواردی که آسیب‌ های عروقی به دلیل تصادف یا جراحت ایجاد می‌ شود، جراحی اندوواسکولار می‌ تواند به بازسازی و ترمیم رگ‌ های آسیب‌ دیده کمک کند.

این روش به پزشکان اجازه می‌ دهد بدون نیاز به جراحی باز، جریان خون را در ناحیه آسیب‌ دیده بازسازی کنند.

این کاربردها نشان‌دهنده انعطاف‌ پذیری و کارایی بالای جراحی اندوواسکولار در مدیریت و درمان بیماری‌ های عروقی مختلف است.

مزایای جراحی اندوواسکولار

جراحی اندوواسکولار به دلیل مزایای فراوانی که دارد، به گزینه‌ ای محبوب در درمان بیماری‌ های عروقی و رفع علت های ایجاد واریس پا تبدیل شده است.

یکی از بزرگ‌ ترین مزایای این روش، کم تهاجمی بودن آن است.

برخلاف جراحی‌ های باز که نیاز به برش‌ های بزرگ و عوارض مرتبط با آن‌ ها دارند، در جراحی اندوواسکولار تنها برش‌ های کوچکی روی پوست ایجاد می‌شود.

این امر باعث کاهش درد پس از عمل و خطرات عفونت و خونریزی می‌ شود.

بیماران معمولاً دوره بهبودی کوتاه‌ تری دارند و می‌توانند سریع‌تر به فعالیت‌ های روزمره خود بازگردند.

از دیگر مزایای جراحی اندوواسکولار می‌توان به دقت بالای این روش اشاره کرد.

استفاده از فناوری‌ های پیشرفته مانند تصویربرداری آنژیوگرافی یا ام‌ آر‌ آی در حین عمل، پزشکان را قادر می‌ سازد تا عروق آسیب‌ دیده را به‌طور دقیق شناسایی و درمان کنند.

این دقت بالا خطر خطای انسانی را کاهش می‌دهد و نتایج درمان را بهبود می‌ بخشد.

در برخی از موارد، جراحی اندوواسکولار امکان درمان بیماری‌ هایی را فراهم می‌کند که به روش‌ های جراحی باز قابل درمان نبوده‌ اند.

مزیت دیگر جراحی اندوواسکولار این است که این روش برای بیماران با شرایط خاص، مانند کسانی که به دلیل سن بالا یا بیماری‌ های زمینه‌ ای قادر به تحمل جراحی باز نیستند، مناسب است.

این روش به‌ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالای عوارض جراحی باز قرار دارند، گزینه‌ ای امن و مؤثر به شمار می‌ رود.

در جراحی اندوواسکولار معمولاً نیازی به بستری طولانی‌ مدت در بیمارستان نیست و اکثر بیماران می‌توانند روز بعد از عمل مرخص شوند.

عوارض جراحی اندوواسکولار

هرچند جراحی اندوواسکولار مزایای زیادی دارد، اما مانند هر روش پزشکی دیگری برای درمان انواع واریس، عوارضی نیز می‌ تواند به همراه داشته باشد.

یکی از مهم‌ ترین عوارض احتمالی، عفونت در محل برش‌های کوچک است.

اگرچه برش‌ ها معمولاً کوچک هستند و خطر عفونت کم است، اما همچنان احتمال بروز عفونت در محل ورود کاتتر یا در اطراف محل برش وجود دارد.

استفاده از آنتی‌ بیوتیک‌ ها و مراقبت مناسب از محل برش می‌تواند خطر عفونت را کاهش دهد.

عوارض دیگری که ممکن است در جراحی اندوواسکولار رخ دهد، شامل خونریزی داخلی و آسیب به عروق است.

گاهی اوقات ممکن است کاتتر یا استنت در حین حرکت به سمت محل آسیب‌ دیده به عروق اطراف آسیب وارد کند.

این آسیب می‌ تواند منجر به خونریزی داخلی شود که در برخی موارد نیاز به مداخله بیشتر یا جراحی باز دارد.

در صورت استفاده از استنت‌ ها، ممکن است مشکلاتی مانند انسداد مجدد یا لخته شدن خون در محل استنت به وجود آید.

در نهایت، یکی دیگر از عوارض بالقوه، واکنش‌ های آلرژیک به مواد دارویی یا استنت‌ های استفاده‌ شده در این جراحی است.

برخی بیماران ممکن است به موادی که در استنت‌ ها یا داروها استفاده می‌ شود حساسیت داشته باشند که این می‌ تواند منجر به التهاب، تورم یا سایر مشکلات شود.

به همین دلیل، قبل از انجام جراحی اندوواسکولار، پزشکان معمولاً بررسی‌ های دقیق برای تشخیص حساسیت‌ های احتمالی بیماران انجام می‌ دهند.

مقایسه جراحی اندوواسکولار و جراحی باز

جراحی اندوواسکولار و جراحی باز هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.

جراحی اندوواسکولار به دلیل کم تهاجمی بودن، یکی از بزرگ‌ ترین تفاوت‌ ها را با جراحی باز دارد.

در جراحی اندوواسکولار، برش‌ های کوچک و محدودی روی پوست ایجاد می‌ شود، در حالی که در جراحی باز نیاز به برش‌ های بزرگتر است که معمولاً با درد بیشتر و دوران نقاهت طولانی‌ تری همراه است.

در جراحی اندوواسکولار واریس، بیماران معمولاً پس از عمل درد کمتری احساس کرده و دوره بهبودی سریع‌ تری دارند.

از سوی دیگر، جراحی باز امکان دسترسی مستقیم به بافت‌ های آسیب‌ دیده را فراهم می‌آورد و در مواردی که آسیب‌ ها شدیدتر یا پیچیده‌ تر هستند، ممکن است نیاز به جراحی باز باشد.

جراحی باز امکان ترمیم کامل و گسترده‌ تری از عروق و بافت‌ های آسیب‌ دیده را به پزشک می‌ دهد.

در حالی که جراحی اندوواسکولار به‌ ویژه برای بیماری‌هایی با ضایعات محدود و مشخص کاربرد دارد، در شرایط پیچیده‌ تر ممکن است نتایج مورد انتظار را نداشته باشد.

علاوه بر این، جراحی باز در مواردی که در دسترس بودن تجهیزات پیشرفته برای جراحی اندوواسکولار مشکل است، به گزینه‌ ی ترجیحی تبدیل می‌ شود.

در برخی بیماران که دارای بیماری‌ های زمینه‌ ای یا عوارض جانبی خاص هستند، پزشک ممکن است جراحی باز را برای دسترسی مستقیم و کنترل بیشتر بر عروق و بافت‌ ها ترجیح دهد.

به‌طور کلی، انتخاب بین این دو روش بستگی به نوع بیماری، وضعیت بیمار و تجربه جراح و حتی توصیه های کلینیک واریس دارد.

کاندید های مناسب برای جراحی اندوواسکولار

کاندید های مناسب برای جراحی اندوواسکولار معمولاً افرادی هستند که بیماری‌ های عروقی دارند و وضعیت آن‌ ها به گونه‌ ای است که استفاده از روش‌های کم تهاجمی برای درمان مناسب‌ تر است.

این بیماران اغلب از بیماری‌  های شریانی محیطی، آنوریسم آئورت، ترومبوز وریدی یا انسداد شریان‌ های محیطی رنج می‌ برند.

جراحی اندوواسکولار برای افرادی که به دلیل بیماری‌ های زمینه‌ ای یا سن بالا قادر به تحمل جراحی باز نیستند، گزینه‌ ای بسیار مناسب است.

افرادی که عروق آسیب‌ دیده آن‌ها محدود به نواحی خاصی است و نیاز به دسترسی گسترده ندارند، می‌ توانند از این روش بهره‌ مند شوند.

این روش به‌ ویژه برای بیمارانی که دارای ریسک بالای عوارض پس از جراحی باز هستند، مانند افراد مبتلا به بیماری‌ های قلبی یا ریوی، مناسب است.

افرادی که نمی‌ خواهند دوران نقاهت طولانی‌ تری را تجربه کنند یا برای آن‌ ها کاهش زمان بستری در بیمارستان اهمیت دارد، نیز از کاندید های خوبی برای جراحی اندوواسکولار هستند.

در نهایت، مشاوره دقیق با پزشک و ارزیابی شرایط پزشکی بیمار، تعیین‌کننده‌ نهایی برای انتخاب این روش درمانی است.

هزینه جراحی اندوواسکولار

هزینه جراحی اندوواسکولار به‌ طور مستقیم به عوامل مختلفی بستگی دارد که می‌تواند بر تصمیم‌ گیری بیماران و پزشکان تأثیر بگذارد.

یکی از مهم‌ ترین عوامل تأثیر گذار، پیچیدگی بیماری و نوع درمان مورد نیاز است.

برای مثال، درمان بیماری‌ های شریانی محیطی یا آنوریسم آئورت با استفاده از جراحی اندوواسکولار ممکن است نیاز به تجهیزات پیشرفته‌ تر و جراحان متخصص‌ تر داشته باشد، که این موارد می‌ تواند هزینه‌ های درمان را تحت تأثیر قرار دهد.

علاوه بر این، مدت زمان بستری در بیمارستان و نیاز به مراقبت‌ های پس از عمل نیز می‌ تواند به هزینه کلی درمان اضافه کند.

امکانات و تجهیزات استفاده‌شده در جراحی اندوواسکولار نقش بسزایی در تعیین هزینه‌ ها دارند.

در این نوع جراحی، به دلیل استفاده از فناوری‌ های پیشرفته مانند کاتترها، استنت‌ ها و تصویربرداری‌ های پزشکی، هزینه‌ های تجهیزات و مواد مصرفی ممکن است بالاتر باشد.

از سوی دیگر، به‌واسطه کم تهاجمی بودن این روش، دوره بهبودی سریع‌ تر و نیاز به مراقبت‌ های کمتری در مقایسه با جراحی‌ های باز وجود دارد که ممکن است به کاهش هزینه‌ های پس از عمل کمک کند.

در نهایت، انتخاب جراحی اندوواسکولار باید با در نظر گرفتن تمامی جنبه‌ های درمانی و شرایط خاص بیمار انجام شود.